Waarom twijfelen we over 'trouwens'?
De Nederlandse taal kent veel woorden en uitdrukkingen die regelmatig verkeerd gebruikt worden. Een daarvan is het woord 'trouwens'. Veel mensen vragen zich af: zeg of schrijf je 'trouwens dat' of 'is het trouwens'? En misschien nog wel vaker: is het 'trouwens' of 'trouwens dat'? In dit artikel leggen we uit hoe het precies zit en waarom deze twijfel zo vaak voorkomt.
Wat betekent 'trouwens'?
'Trouwens' is een bijwoord dat je kunt gebruiken om een extra opmerking of nuancering toe te voegen aan wat je al hebt gezegd. Het heeft ongeveer dezelfde betekenis als 'overigens' of 'bovendien'. Denk aan de zin: 'Ik vond de film niet zo goed, trouwens.' Hier geeft 'trouwens' een toevoeging aan de voorgaande mededeling, en wordt het los gebruikt, dus zonder direct zelfstandig naamwoord of werkwoord erachter. Het is dus op zichzelf staand en functioneert als een tussenwerpsel.
Gebruik van 'trouwens' in een zin
Het woord 'trouwens' komt meestal ergens middenin of aan het eind van een zin voor, vaak gevolgd door een komma of een nieuwe zin. Bijvoorbeeld: 'Het restaurant is dicht, trouwens, wist je dat al?' of 'Ik heb die serie trouwens al gezien.'
Is 'trouwens dat' correct?
Hier komt vaak verwarring over. Mensen denken soms dat ze 'trouwens dat' kunnen gebruiken, zoals in 'Trouwens dat was een mooie film.' Maar deze zin klopt grammaticaal niet. In plaats daarvan zou je moeten zeggen: 'Trouwens, dat was een mooie film.' Het probleem zit hem in het ontbreken van de komma. Zonder komma wordt 'trouwens dat' gelezen als een samenstelling of aaneenschakeling van woorden die niet bij elkaar horen in een taalkundige zin.
Waarom komt deze fout vaak voor?
Veel mensen spreken sneller dan ze schrijven. In gesproken taal verslikken we ons zelden in een komma of pauze, en komt 'trouwens dat' vaak als vanzelf in de zin voor, zonder na te denken over de grammaticale structuur. Als men dit vervolgens wil uitschrijven, gebeurt het nogal eens dat deze spreektaal direct overgenomen wordt op papier, en dan ontstaan de taalfouten.
Hoe voorkom je deze taalfout?
Wil je zeker weten dat je 'trouwens' goed gebruikt? Vraag jezelf dan af: voeg ik een nieuw idee toe aan mijn zin, of leid ik een nieuwe mededeling in? Dan is 'trouwens' op zijn plaats. Zorg er altijd voor dat je het woord los plaatst – vaak gevolgd door een komma – zodat duidelijk is dat het een opmerking tussendoor is. Dus niet 'trouwens dat', maar 'trouwens, dat...'
Samenvattend: de juiste schrijfwijze
De juiste vorm is dus simpel: gebruik altijd 'trouwens' losstaand, eventueel gevolgd door een komma. De schrijfwijze 'trouwens dat' is bijna nooit correct, tenzij het toevallig een zin is die toevallig samenvalt met een correcte grammaticale constructie, bijvoorbeeld: 'Ik wist trouwens dat je zou komen.' Maar in dat geval hoort 'dat' bij het werkwoord en is het geen directe combinatie met 'trouwens'.
